19-20 Temmuz, Ereğli İvriz ziyareti…

Antik Hitit kaya rölyefi ve anıt ağacın bulunduğu İvriz… Türkiye deki birçok su kaynağı gibi kuraklık ve bilinçsiz kullanım sonucu İvriz Çayı da kuruma tehlikesi altında. Su seviyesi düşmüş ve geçen sene altından yüksek debi ile akıntı olan küçük taş kemer yatağı şimdi kupkuru.

Hititlerin hüküm sürdüğü birçok bölgedeki su kaynakları yakınına inşa edilmiş olan ve suyun bereketi için tanrılara şükür içeren ( Eflatun Pınarı/ Beyşehir) benzeri bir Hitit Anıtı da İvriz de bulunuyor. Anıta dair açıklama resimlerde… Anıtkabir e bu anıt altındaki topraktan yollanmış olması da çok anlamlı. ATA’nın Anadolu topraklarında yaşamış olan tüm uygarlıklara özel ilgi ve araştırmalarına yönelik çok anlamlı bir atıf olmuş. Bir meczubun yıllar önce anıttaki kral figürünün burnuna ateş ederek zarar verdiği söyleniyor. Diyorum ya; bizim sorunumuz iç mihraklar ile aslında… Anıtın gece ışıklandırılarak rölyef dokusunun ortaya çıkarılması ve koruyucu bir kalkan altına alınması harika olurdu.

İvriz Kaya Kabartması, Anadolu’nun en iyi korunmuş açık hava anıtlarından biri.

Bu görkemli rölyef, Geç Hitit dönemine ait. M.Ö. 8. yüzyılda yapılmış.

Kabartmada, Tuwana Krallığı’nın kralı Warpalawas, ellerini dua pozisyonunda tutarken betimlenmiş.
Karşısında ise bereket tanrısı Tarhunzas duruyor — bir elinde üzüm salkımı, diğer elinde buğday başağıyla.
Kabartmanın yanında Luwi dilinde yazılmış bir hiyeroglif yazıt var. Kral, tanrıya şu sözlerle minnettarlığını sunuyor:

“Ben hâkim ve kahraman Tuwana kralı Warpalawas. Sarayda bir prensken, bu asmaları diktim. Tanrı Tarhundas onlara bereket ve bolluk versin.”

Anıt İvriz Çayı’nın yanında. Çam ağaçlarının gölgesinde vakit geçirebilir, bir şeyler yiyebilir, çayın buz gibi suyuna ayaklarınızı sokabilirsiniz.