Akçakaya Aşağı Camii Çeşmesi
Çeşme, Akçakaya Köyü’nde Şeyh Hamit Sokağında Aşağı (Direkli) Cami’nin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Kuzey-güney istikametinde uzanan tek yüzlü, tek kemerli ve hazneli bir duvar çeşmesidir. Çeşmenin sivri kemeri üzerinde beyaz mermerden yapılan üç
satırlık kitabesi, sülüs hatla yazılmıştır. Kitabe metni şu şekildedir:
“Sene (1)153 H./1740-1741 M.
Huda Ya Lütfü Fazlındır Kerem Babın Küşad Eyle Bu Hayır Sahibi Hacı Ebu Bekir İki Âlemde Şad Eyle”
Kuzey-güney doğrultusunda konumlanan çeşme ön cephede düzgün kesme taşla, haznesi ise daha küçük boyutlu yonu taşları ile yapılmıştır. Çeşmenin haznesi büyük boyutlu olup yapılar arasında kalmıştır, haznenin üzeri dıştan düz damla örtülmüştür. Çeşme haznenin
ön yüzünde daha vurgulu ve cepheden dışa taşırılarak orta kısma yerleştirilmiştir. Sivri kemerli çeşmenin tüm yüksekliği 3.06 m., genişliği 5.27 m., derinliği ise 0.20 m. dir.
Ön cephede çeşme nişinin üzerini örten 1.30 m. ölçülerindeki sivri kemer yanlarda taşırılan üzengi taşı üzerine oturtulmuştur. Çeşmenin sivri kemeri sade olup sadece kemerin kilit taşında bitkisel motiflerle oluşturulan rozet biçiminde kabaranın dışında herhangi bir silme veya bezeme unsuru yoktur. Kemerin hemen üstüne ise dikdörtgen formlu kitabe konmuştur. Ayna taşı olmayan çeşmenin diğer taşlara göre daha büyük boyutlu olan kesme taşın üzerinde biri akar vaziyette üç lülesi olduğu görülmektedir. Çeşmenin ön tarafında siyah bazalt taş malzemeden yapılmış yekpare 0.60x1.35 m. ölçülerinde bir su yalağı vardır. Bu su yalağının sağ ve soluna 0.60x0.55 m. ölçülerinde aynı malzemeden birer bekleme taşı eklenmiştir.
Çeşmenin güney tarafında yine batıya doğru dikdörtgen formlu küçük ölçülerde suyun
havalanması ve suyun kontrol edilmesi için açılmış iki pencere yer almaktadır. Bu pencerelerin alt kısmına denk gelecek şekilde muhtemelen hazneden taşan suyun biriktirilmesi için yerleştirilen 0.68x0.85 m. ölçülerinde bir yalak daha mevcuttur. Çeşmenin kuzey tarafı depo hizasında devam eden yine bazalt taşından yekpare bir seki ile uzatılmıştır.
Çeşme, ön cephenin üst kısımda geniş tutulan bir kornişle tamamlanmıştır. Bu kornişin altına hem kornişin ağırlığını taşıyan hem de dekoratif olarak katkı sağlayan taş konsollar dizilmiştir. Çeşmede, süsleme olarak kilit taşında yer alan rozet ve kornişin altındaki konsollar dışında başka süsleme unsuru görülmemektedir.
Yapılar arasında kalan, son dönemde beton harçla bazı bölümleri yenilenen çeşmenin suyu akar vaziyettedir ve çeşme günümüzde kullanılmaktadır.
Kaynak= Kayseri /Akçakaya köy'ünde bulunan çeşmeler ve beyaz mermer kitabeli mezar taşları
